Efeze 1: 1-14
Samenvatting
Hoe leest u de Bijbel? De Bijbel is niet een boek waar je begint op pagina 1, en als je hem uit hebt dan ben je er klaar mee. Maar hoe gaan we er dan mee om? Paulus helpt ons in dit gedeelte om met het woord van God om te gaan. Wij geloven dat de Bijbel het woord van God is. Als je de Bijbel leest, praat God met je. Ervaar je dat ook zo? En ga je zo ook met de Bijbel om? Als je de Bijbel leest, is het dan God die tot je spreekt? En sta je daar voor open? Wil je echt in gesprek met God? Met God in gesprek gaan, betekent nog al wat. Dan loop je ook allerlei risico’s.
Paulus schrijft aan de heiligen en gelovigen in Christus Jezus die in Efeze zijn. Dat zegt God vandaag tegen ons: Wij zijn heiligen, we zijn door God apart gezet. Of, in de woorden van het Oude Testament, je bent het eigendom van God. Geloof je dat? Dat is de actie van God; Hij legt beslag op je. Vervolgens zegt Paulus dat je niet alleen heilig bent, maar ook gelovig. God ‘claimt’ je, en jij gaat daarmee akkoord. Je geeft je gewonnen aan het feit dat Hij beslag op je legt. Het is goed om elkaar af en toe wakker te schudden met deze woorden. Wij zijn mensen die ons voortdurend van God afkeren. Maar wie je ook bent en wat je ook allemaal uitspookt, dat doet niks af aan de claim van God dat je heilig bent en gelovig. God is daarin trouw, dat heet genade. Dat geeft je vrede in je hart. Dan kun je met rust in deze wereld staan. God is met je in gesprek en zegt: jullie zijn Mijn heiligen en gelovigen - leef vanuit die genade in vrede. Paulus gaat later, vanaf vers 15, voor de mensen in Efeze bidden. Maar eerst vertelt hij hen hoe rijk zij zijn. Veel christenen beseffen niet goed hoe rijk ze zijn. Eigenlijk zegt Paulus: Jullie leven onder de maat. Wij zijn als christenen in Nederland nogal eens gewend om ons te schamen voor ons geloof. Christenen in Afrika en Moslims in Nederland doen dat anders.
Er wordt veel van ons gevraagd als je Efeze leest, het is een moeilijke tekst. Maar het is zeker de moeite waard om er doorheen te gaan, dat zal dit seizoen ook op de kringen blijken. De eerste drie hoofdstukken zijn wat theologisch, maar later wordt het praktisch en gaat het veel meer over gedrag. Dat gedrag leef je in deze wereld. In deze wereld is tegenwoordig wel heel veel aan de hand. Misschien was het leven wel simpel toen ik zelf 20 was. Hoe complex zijn de problemen nu wereldwijd, in ons land, en ook in heel veel gezinnen. De dreiging vanuit China hebben we nog niet goed door, maar die verovert de wereld. In Europa spelen allerlei machten een rol. De pandemie is over ons heen gekomen. Het klimaat en milieu overkomen ons wellicht. Verschil tussen rijk en arm wordt steeds groter. Het onderwijs gaat achteruit. We zien agressie op straat tegen hulpverleners. De belastingdienst maakt duidelijk dat daar iets niet helemaal goed gaat. Er ligt veel druk op jonge gezinnen waar je met z’n tweeën moet werken om een huis te kunnen betalen. Vanuit Europa wordt ons een genderideologie opgedrongen en het lukt maar niet om een kabinet te vormen. Wat zal de plaats zijn van ons als christenen in onze eigen cultuur? Hoe houden we het met elkaar vol? En juist dan kan het loflied van Paulus ons helpen om onze plek te vinden. Juist hieruit blijkt dat de gebroken en verdeelde wereld ooit weer bij elkaar komt. Zelfs voor Genesis 3 had God een plan om de wereld te redden. We kenden dat plan niet, tot Jezus kwam om het ons bekend te maken.
God is de feiten altijd voor. Als je deze brief leest, en je gaat daarover met God in gesprek, dan zegt Paulus: je hoeft je geen zorgen te maken, er komt een moment dat alles weer één zal worden onder Christus. Eens komt het goed, wat de toekomst brenge moge. Dat is het evangelie van de Bijbel, het grote verhaal waaruit wij mogen leven. Kijk zo ook naar de gebrokenheid om je heen, het is van tijdelijke aard. De hele wereld zal jubelen als Christus terugkomt.
Misschien vind je het wel moeilijk dat het daar éérst over gaat. Het gaat in de eerste plaats over het grote verhaal waarin de hemel en de aarde weer één zullen zijn. Dat is het grote verhaal van de schepping en de herschepping. Dat vinden we als mensen erg ingewikkeld. We zijn met onszelf bezig. In het grote verhaal van God hebben wij een tweede plek. Het zou ons als christenen helpen als we dat wat vaker beseffen. In het 8e vers schrijft Paulus dat we verstand hebben gekregen om wat inzicht te krijgen in het verhaal. In de brief komt ‘in Christus’ 25 keer voor. Zo kun je ook wat van het grote verhaal begrijpen. Dan noemt Paulus ook de verkiezing, de verlossing en de verzegeling. Omwille van de tijd kunnen we alleen stilstaan bij de verkiezing.
Een paar keer in dit loflied gaat het over het voornemen van God, de uitverkiezing. Dit levert veel vragen op. We gaan het nooit helemaal begrijpen, en dat moet je ook niet willen. In het geloof zitten dingen van het mysterie die we nooit zullen begrijpen. Maak God niet zo klein dat je Hem zou kunnen begrijpen. Kun je leven met het feit dat er dingen zijn in je geloof, die je niet kunt uitleggen? Dat betekent niet dat alle dingen die wél geopenbaard zijn, overboord kunnen. Als het gaat om de uitverkiezing is er één ding duidelijk: Maak dat niet los van de evangelie. De uitverkiezing is niet een soort grabbelton. God verkiest in Christus jou en mij. Zo werkt God, of je het begrijpt of niet. Als je gelooft in Jezus Christus, dan ben je uitverkoren. We geloven niet omdat we uitverkoren zijn, maar we zijn uitverkoren omdat we geloven. Dankzij de uitverkiezing kun je geloven in God.
Weet je gezegend, want je bent deel van het verlossingsplan, omdat je door je geloof in Christus Jezus bent uitverkoren door God. Paulus beschrijft drie zegeningen: de uitverkiezing, de verlossing en de Heilige Geest. Als je zo rijk gezegend bent, wat doe je daar dan mee? Hoe vertaal je de rijkdom van je geloof naar de omgang met de ander thuis, op je werk en in je studie? Het gedrag van een christen staat centraal in de laatste hoofdstukken van Efeze.
We hebben een moeilijk gedeelte van de Efezebrief met elkaar gelezen. Als je de Bijbel leest, is God met je in gesprek. Durf je dat gesprek met God aan? Paulus spreekt ons aan als heiligen en gelovigen. De wereld is gebroken, maar we weten als christen dat alles goed komt. Er is een plan om de hele wereld, de hemel en de aarde, te verlossen! Weet je gezegend dat je daar deel van uit maakt door het geloof in Christus Jezus. Als je zo in het leven staat – leef dan tot lof van God. Amen.